DEEP SOUTH STATES - UPPER SOUTH STATES - BORDER STATES .
.........................................................................
Khi Fort Sumter ở South Carolina bị lực lượng ly khai miền Nam tấn công ngày April 12 , 1861 mở màn cho cuộc Nội chiến Hoa Kỳ (Civil War 1861-1865) thì vào lúc này Hiệp chủng quốc Hoa Kỳ có 34 Tiểu bang . Trong những tiểu bang này , 15 tiểu bang có Nô lệ ( Slave ) nên sử gọi là Slave States .
1)Deep South States (Lower South States) :
Nhóm chữ này chỉ 7 tiểu bang tách rời khỏi Liên bang (seceded from the Union) trước ngày April 12 , 1861 theo thứ tự gồm có: South Carolina (20/12/1860) , Mississippi (9/1/1861) , Florida (10/1/1861) , Alabama ( 11/1/1861) , Georgia (19/1/1861) , Louisiana (26/1/1861) và Texas ( 1/2/1861).
2)Upper South States (Upland South States) :
Nhóm chữ này chỉ 4 tiểu bang đã tách rời khỏi Liên bang sau ngày April 12 , 1861 theo thứ tự gồm có : Virginia (17/4/1861) , Arkansas (6/5/1861) , Tennessee (6/5/1861) và North Carolina ( 21/5/1861).
3)Border States :
Nhóm chữ này chỉ 4 tiểu bang mặc dầu có Nô lệ và xử dụng Nô lệ hợp pháp nhưng vẫn còn trung thành với Liên Bang (The slave States that stayed in the Union) gồm có Delaware , Maryland , Kentucky và Missouri .
Khi chiến tranh kết thúc , trong tinh thần xóa bỏ hận thù , hòa giải hòa hợp dân tộc hai miền Nam-Bắc để tái thiết đất nước ; các tiêu bang đã ly khai trước đây được tái gia nhập vào Liên Bang (Readmitted to the Union) .
Duy trì Nô lệ và bải bỏ chế độ Nô lệ không phải bắt đầu khi Fort Sumter bị tấn công ; thực ra dưới thời Tổng Thống thứ 14 Franklin Pierce (1804-1869) , ông đã thất bại trong vấn đề giải quyết Nô lệ rồi đến thời Tổng Thống thứ 15 James Buchanan (1791-1861) vấn đề này đã âm ĩ rồi đi đến bùng nổ qua cuộc nổi dậy của John Brown (1800-1859) tại Harper ‘ s Ferry để giải thoát Nô lệ nhưng thất bại .
Cách thủ đô Washington DC 75 miles về hướng Tây bắc , Harper ‘ s Ferry tọa lạc tại ngả ba sông Shenandoah và sông Potomac và đây cũng là nơi gặp gỡ của hai trục hỏa xa chính là Baltimore – Ohio và Winchester – Potomac . Để khống chế về mặt quân sự
2
Vùng Shenandoah Valley , Harper ‘ s Ferry được xem như một vị trí chiến lược do đó đã thay đổi chủ nhiều lần trong những năm chiến tranh . Ngày 16/10/1859 dưới thời Tổng Thống Buchanan ; John Brown chỉ huy một nhóm 21 người gồm 5 da đen và 16 da trắng vượt qua sông Potomac vào một đêm mưa gió tấn công chiếm nhà máy chế tạo vũ khí , kho đạn của Liên bang . Mục đích của cuộc đột kích chớp nhóang này nhằm gỉai thoát một số Nô lệ xong trang bị ngay cho họ những vũ khí vừa mới chiếm được rồi sau đó tiến tới những giai đọan kế tiép . Quân nổi dậy đã bắt 60 nhân vật tiếng tăm tại địa phương làm con tin . Họ đã làm chủ tình hình đưọc 36 giờ thì Chính phủ Liên bang phái quân đội dưới quyền chỉ huy của Tướng Robert E . Lee ( sau này phục vụ cho miền Nam) lên dẹp tan .
Kết thúc cuộc nổi dậy có 10 người bị giét , 7 bị bắt và 5 trốn thoát . Riêng thủ lĩnh Brown bị thương được mang về Charlestown (nay thuộc West Virginia) . Nhóm nổi loạn thất bại bị đưa ra xét xử trước Toà án Quân sự và John Brown bị xử treo cổ vào ngày 2/12/1859 . Ngày Brown thi hành bản án thì một người bạn thâm niên của ông ở Massachusetts cách xa hàng trăm miles tên Henri Wadsworth đã viết những dòng tiên tri như sau : “ Quả là một ngày trọng đại cho xứ sở chúng ta ; một ngày đánh dấu cho một cuộc Cách mạng mới xét ra còn cần hơn cuộc cách mạng trước đây . Trong khi tôi ngồi viết những dòng này thì ở Virginia người ta đang dẫn Brown ra pháp trường vì can tội gỉải phóng Nô lệ . Họ đã gieo gió sẽ gặt bảo “.Điều này đã xảy ra một năm sau đó mà nguyên nhân là Nô lệ. Chính nhiều sử gia đã công nhận Brown đã châm ngòi cho cuộc Nội chiến .
@@@
Chỉ trong 4 tháng từ ngày đắc cử cho đến ngày tuyên thệ nhậm chức (March 4 , 1861) ( * ) nhiều sự việc đã xảy ra cho đất nước này :
1 ) 11 tiểu bang miền Nam đã tách rời Chính phủ Liên bang để thành lập một Quốc gia riêng biệt gọi là Confederate States of America (C.S.A) hầu đương đầu lại với Chính phủ Liên bang . Họ có Tổng Thống (Jefferson Davis) , được dân chọn (selected) trong một nhiệm kỳ duy nhất 6 năm (a single-six-year-term) , Hiến Pháp ( 11/3/1861) , Nội các đủ các Bộ , Thủ đô (Richmond , Virginia) , Quân đội (Tướng Robert E . Lee chỉ huy ) và tiền tệ riêng (Grayback) để lưu hành .
2)Những tiểu bang này đã chiếm những vùng đất rộng lớn thuộc tài sản Quốc gia ngọai trừ 3 đồn phòng thủ ngoài khơi Florida và Fort Sumter thuộc hải cảng Charleston , South Carolina .
3
Ông Lincoln cũng như những người khác đều biết rằng việc ông đắc cử là nguyên nhân nảy sinh ra những sự việc vừa kể nhưng với tư cách một ứng cử viên Tổng thống ông đã khẳng định rõ ràng ông chống đối việc bành trướng Nô lệ thuộc các Tiểu bang miền Nam điều mà họ cho là hợp pháp . Các lãnh tụ miền nam giận dữ và cho biết họ sẽ tách rời Liên Bang nếu ông Lincoln đắc cử . Khắp nơi ở nước Mỹ dân chúng hoang mang. Họ tự đặt câu hỏi liệu có thêm nhiều tiểu bang khác nữa có Nô lệ sẽ tách rời khỏi Liên bang ? Liệu nước Mỹ sẽ có chiến tranh ? Liệu vị tân Tổng Thống để cho đất nước này tan hoang ? Trong bài diễn văn nhậm chức 4/3/1861 , những thắc mắc , ưu tư của người dân được vị tân Tổng Thống trả lời thoả đáng .
- Ông giải thích rằng Hiến pháp không cho phép bất cứ một tiểu bang nào rời bỏ khỏi hàng ngủ Liên bang .
- Ông đưa ra cho họ thấy một Quốc gia tự do phải có luật lệ do đại đa số làm ra.
- Ông không muốn can thiệp vào chuyện nội bộ của các tiểu bang miền Nam vì theo họ Nô lệ là hợp pháp .
- Ông nói thêm rằng chiến tranh sẽ không xảy ra nếu miền Nam đừng làm thế.
- Ông cũng báo cho họ biết rằng ông sẽ dùng hết mọi quyền lực hợp hiến và hợp pháp của một Tổng Thống dân cử để bảo đảm sự toàn vẹn lãnh thổ và Hiến pháp của Hiệp chủng quốc Hoa Kỳ.
Dân chúng khắp nơi hồi hộp mong đội những gì sẽ xảy ra sau đó. Không đầy 6 tuần lễ sau họ đã có câu trả lời khi lực lượng miền Nam dưới quyền chỉ huy của Tướng Beauregard ( * ) bất thần tấn công Fort Sumter và cuộc Nội chiến bắt đầu đã làm thay đổi toàn diện lịch sử của Hiệp chủng quốc Hoa Kỳ .
@@@
Vì hòan cảnh địa dư hai tiểu bang Virginia và Maryland có một vị trí quan trọng đối với Thủ đô Washington . Ngày 17/4/1861 các Đại biểu ở Virginia ngoại trừ các Đại biểu vùng phía Tây không tham dự . Với một tỉ lệ số phiếu 88/55 , Virginia tách rời Liên bang và Richmond được chọn làm thủ đô của miền Nam . Khi Tuyên ngôn giải phóng Nô lệ (Emancipation Proclamation) có hiệu lực 1/1/1863 thì vùng đất phía Tây Virginia giáp với tiểu bang Ohio chính thức đứng vào hàng ngủ Liên bang ; đây là sự ra đời của tiểu bang West Virginia trở thành tiểu bang thứ 35 vào ngày 20/6/1863 . Ra đời trong bối cảnh lịch sử này , West Virginia đã cống hiến cho Chính phủ Liên bang 31,000 binh sĩ chính quy trong đó có 200 da đen ( *). Phục vụ cho miền Nam có 20,000 người . Cha con , anh em , dòng họ nội ngoại , bạn bè ở vào hai chiến tuyến nghịch nhau không phải
4
là hiếm mà mĩa mai thay đứng đầu danh sách là Bạch Ốc . . Vì những nghịch cảnh này các sử gia gọi cuộc Nội chiến là cuộc chiến Huynh Đệ (The Brother ‘ s . War ).
Tại Maryland ngày 17/4/1863 một số đông dân chúng phản đối và tấn công vào quân đội Liên bang khi họ được vận chuyển về Washington DC. Bạo động đã gây đổ máu và sử gọi là Baltimore Riot . Ngày 27/4 giới Lập pháp Maryland từ bỏ ý định ly khai và tuyên thệ trung thành với Chính phủ Liên bang .
Chiến tranh chấm dứt , chế độ Nô lệ được bãi bỏ và Kỷ nguyên tái thiết bắt đầu để hàn gắn những đổ vở , xóa bỏ hận thù . Họ chỉ mất một khỏang thời gian 14 năm . Hậu quả chiến tranh đã cướp mất 700,000 sinh mạng quân dân hai miền tức 2 % dân số Hoa Kỳ vào thập niên 1860s . Nếu so với dân số bây giờ thì chién tranh đã giết chết 6 triệu người !
Nguyễn chánh Dật
|